به گزارش خبرنگار خبرگزاری آنا؛ سبد انرژی به معنای ترکیب متنوع منابع تولید انرژی در کشور است که نقش بسیار مهمی در تامین پایدار، امن و اقتصادی برق و سایر حامل‌های انرژی دارد. اتکا صرف به یک منبع انرژی می‌تواند کشور را در معرض خطرهای متعدد از جمله نوسانات قیمت سوخت‌های فسیلی، مشکلات تامین و بحران‌های زیست‌محیطی قرار دهد.

استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر مانند خورشیدی، بادی و زیست‌توده، نه تنها باعث کاهش آلودگی محیط‌زیست و کاهش وابستگی به سوخت‌های فسیلی می‌شود، بلکه با داشتن هزینه‌های نگهداری پایین و منابع فراوان و تجدیدپذیر، امنیت انرژی را در بلندمدت تضمین می‌کند. تنوع‌بخشی به سبد انرژی با افزایش سهم انرژی‌های پاک، به کشور کمک می‌کند تا در برابر تغییرات بازار انرژی مقاوم‌تر باشد و گام مؤثری در جهت توسعه پایدار و حفظ محیط‌زیست بردارد.

در همین رابطه اکبر ادیب فر، عضو هیئت مدیره انجمن سازندگان و تأمین‌کنندگان کالای انرژی‌های تجدیدپذیر (ساتکا) و کارشناس ارشد حوزه انرژی، در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی آنا، به تشریح وضعیت کنونی تولید برق در کشور و راهکار‌های مقابله با ناترازی انرژی پرداخت.

تأمین‌کنندگان اصلی برق ایران کدامند؟

وی با اشاره به سهم غالب انرژی‌های فسیلی در تولید برق کشور که بالغ بر ۸۵ تا ۹۰ درصد است، گفت: اکثر نیروگاه‌های کشور به‌ویژه نیروگاه‌های حرارتی شامل گازی، گازوئیلی و نفت‌کوره، تأمین‌کننده اصلی برق ایران هستند.

ادیب فر با بیان اینکه در گذشته تکیه کشور بر منابع گاز پارس جنوبی بود که تامین ارزان و فراوانی داشت، افزود: امروز با محدودیت‌های تامین گاز مواجهیم و این امر موجب خاموشی‌های گسترده در زمستان و تابستان شده است و کسری برق کشور در حال حاضر حدود ۲۰ تا ۲۴ هزار مگاوات است و این عدد سالانه افزایش می‌یابد. به همین جهت دیگر نمی توانیم روی انرژی های فسیلی برای تامین برق حساب چندانی باز کنیم . وزارت نفت نیز بعید است توان تامین گاز طبیعی بیشتر برای نیروگاه های جدید داشته باشد.

ادیب فر به بررسی سایر گزینه‌های تولید برق پرداخت و درباره نیروگاه‌های هسته‌ای گفت: این نیروگاه‌ها هزینه بالایی دارند و در کنار مسائل ایمنی و نیاز به مصرف بالای آب، اجرای آنها با چالش‌های جدی همراه است. همچنین درباره نیروگاه‌های آبی نیز باید توجه داشت که کاهش بارش‌ها و سوء مدیریت منابع آبی، ظرفیت توسعه این نوع نیروگاه‌ها را محدود کرده است.

وی تاکید کرد: در مقابل این محدودیت‌ها، انرژی‌های تجدیدپذیر نظیر خورشیدی، بادی و بایومس (زباله‌سوزها) به عنوان بهترین گزینه‌های جایگزین مطرح هستند. این نیروگاه‌ها نیازمند سوخت و آب نیستند، آلودگی ایجاد نمی‌کنند و هزینه نگهداری پایین‌تری دارند.

مزیت‌های اقتصادی و ظرفیت‌های بالقوه انرژی‌های تجدیدپذیر در ایران

ادیب فر با اشاره به معیار جهانی قیمت تراز شده برق (LCOE) که هزینه کل تولید برق را به ازای هر کیلووات‌ساعت نشان می‌دهد، تصریح کرد: «در ایران نیروگاه‌های بادی و خورشیدی کمترین هزینه تولید را دارند و از نظر اقتصادی بهترین گزینه هستند.

وی افزود: کشور ما از نظر تابش خورشیدی و پتانسیل باد در مناطق مختلف، یکی از بهترین کشور‌های منطقه است و ظرفیت نصب نیروگاه‌های خورشیدی تا صد‌ها هزار مگاوات امکان‌پذیر است. نمونه‌هایی از پروژه‌های موفق در استان‌هایی مانند قزوین، میانه، زابل و خراسان را یادآور شد که نشان‌دهنده پتانسیل بالای کشور در این زمینه است. بنابر این با با لحاظ محاسبات اقتصادی بهترین راه حل برای غلبه بر ناترازی انرژی و تامین نیازهای آینده کشور است.

چالش‌های مدیریت و توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر در ایران

ادیب فر به ضعف‌های مدیریتی و نبود استراتژی یکپارچه در توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر اشاره کرد و گفت: در ایران هر نهاد و واحدی به صورت مستقل فعالیت می‌کند و این باعث کندی روند اجرایی در تولید انرژی و سو گیری سیاست ها شده است. در حالی که برای توسعه سریع و موثر، باید ترکیبی از نیروگاه‌های بادی و خورشیدی در کنار ذخیره‌ساز‌های انرژی (باتری‌ها) مورد استفاده قرار گیرد تا بتوان برق را در ساعات پیک مصرف تامین کرد و لازم است مه این نیروگاه ها در مقیاس مناسب و استراتژی واحدی احداث شوند.

ذخیره‌سازی انرژی؛ کلید پایداری شبکه برق

وی به اهمیت فناوری ذخیره‌سازی انرژی به ویژه باتری‌های لیتیومی اشاره کرد و گفت: با پیشرفت قیمت و کیفیت باتری‌ها، امکان ذخیره برق تولید شده در ساعات اوج تابش خورشیدی و استفاده از آن در ساعات شب فراهم شده است. این فناوری می‌تواند بحران خاموشی را کاهش داده و تاثیر مستقیمی بر افزایش تولید، اشتغال و کاهش بیکاری داشته باشد.

ادیب فر با تاکید بر اینکه مشکل اصلی کشور نه فقط ناترازی انرژی بلکه ناترازی مدیریتی است، اظهار داشت: کشور‌های پیشرفته با مدیریت صحیح و استفاده از دانش کارشناسان واقعی توانسته‌اند بحران‌های انرژی و محیط زیست را کنترل کنند. ایران نیز برای عبور از این بحران باید به سمت استفاده از متخصصان با تجربه و برنامه‌ریزی جامع حرکت کند.

در نهایت، این کارشناس حوزه انرژی با ابراز نگرانی نسبت به وضعیت ناترازی انرژی و اهمیت اصلاح مدیریت، خواستار توجه جدی مسئولان به توسعه سریع انرژی‌های تجدیدپذیر و بهره‌گیری از فناوری‌های نوین ذخیره‌سازی شد تا بتواند صنعت برق کشور را از بحران نجات دهد.

انتهای پیام/

زارع ملی پوش سنگین وزن ایران در جهانی ۲۰۲۵ شد/ یزدانی با شکست امامی مدعی زاگرب شد