باشگاه خبرنگاران جوان؛ پریزاد اقبالی - مرادی استاد دانشگاه تهران و معاون پژوهش و فناوری دانشگاه تهران با حضور در برنامه چرخ با اشاره به موضوع هوش مصنوعی و وضعیت نوآوری‌های کسب و کارهای هوش مصنوعی در دانشگاه گفت: در حالی که دانشگاه تهران به عنوان یکی از پیشروان هوش مصنوعی در سطح جهانی شناخته می‌شود، با این حال در زمینه کاربرد این فناوری، رتبه کشور در حدود ۷۰ تا ۷۵گزارش می‌شود.

وی افزود: این نشان‌دهنده شکاف معناداری است که بین فضای دانشگاهی و صنعتی وجود دارد. به نظر می‌رسد که این ارتباط هنوز به طور کامل انجام نشده است. یکی از پروژه‌های موفق دانشگاه تهران در زمینه مصنوعی، به عنوان نمونه‌ای از موفقیت‌های این حوزه معرفی شده است. این پروژه که با همکاری یکی از سازمان‌ها انجام شده، نتایج مثبتی در حوزه دستیار مصنوعی به همراه داشته است. اما این شکاف بین دانشگاه و صنعت، دارای خاصیت است. اولین دلیل این است که بسیاری از سازمان‌ها می‌دانند از کاربرد‌های مصنوعی هنوز استفاده نمی‌کنند و نمی‌دانند چگونه می‌توان از این فناوری بهره‌برداری کرد.

او ادامه داد: به همین منظور، دانشگاه تهران برنامه‌ای به نام «فرصت برتری» ایجاد کرده است که به متخصصان این امکان را می‌دهند تا به صنایع، چه دولتی و چه خصوصی، ورود پیدا کنند و مشکلات را شناسایی و بهبود دهند. این امر می‌تواند به بهبود کارایی صنایع کمک و ارتباط دانشگاه و صنعت را تقویت کند. دومین نکته این است که دانشگاه‌ها، به ویژه دانشگاه‌های بزرگ و برتر، بیشتر بر روی تحقیقات و توسعه محصولاتی که می‌توانند تحقیقاتی داشته باشند و ممکن است در برخی موارد، به سرعت در مراحل تجاری‌سازی برسند انجام شود.

به گفته معاون پژوهش و فناوری دانشگاه تهران، شرکت‌های دانش‌بنیان باید وارد عمل شوند و با همکاری دانشگاه‌ها، به توسعه فناوری‌ها و محصولات نهایی بپردازند. یکی از نکات کلیدی در این گفت‌و‌گو، امنیت و حفاظت اطلاعات است. دانشگاه‌ها باید به این نکته توجه داشته باشند که در پروژه‌های خود، امنیت داده‌ها را رعایت کنند. همچنین، تجربه‌های اخیر نشان می‌دهد که ایجاد شبکه‌های داخلی می‌تواند کارآمد باشد و از عملیات خارجی جلوگیری کند. در نهایت، نیاز است که هوش مصنوعی داخلی را توسعه دهد و در عین حال ارتباطات بین‌المللی را حفظ کند.

او ادامه داد: این کار به ما کمک می‌کند تا در زمان مناسب با داده‌های داخلی، عملکرد بهتری داشته باشیم و به سمت خودکفایی در این حوزه حرکت کنیم. به امید اینکه با تلاش‌های مستمر، شکاف بین دانشگاه و صنعت، کاهش بهره‌برداری و استفاده از روش‌های هوش مصنوعی در کشور انجام شود. دانشگاه تهران؛ قطب هوش مصنوعی و نوآوری‌های بین‌رشته‌های در ایران دانشگاه به عنوان یکی از دانشگاه‌های مادر ایران، دارای رشته‌های تهران‌های متنوع و در حوزه‌های مصنوعی نیز به عنوان یک مرکز برجسته می‌شود.

مرادی افزود: این دانشگاه با داشتن حدود ۵۴ استاد در زمینه‌های مصنوعی، از جمله ۲۳ نفر در مهندسی کامپیوتر، و بقیه در رشته‌های موجود، چون علوم فناوری‌های بین‌رشته‌های و علوم مهندسی، دانشکده‌ها را به نمایش می‌گذارد. همچنین، دانشکده فارابی در قم نیز در این حوزه فعالیت دارد. تعداد استادان و همچنین تخصص‌های موجود در دانشگاه تهران، این مجموعه را در سطح کشور و حتی منطقه بی‌نظیر کرده است.

او گفت: فعالیت‌های این دانشگاه در زمینه هوش مصنوعی به دهه ۷۰ برمی‌گردد، زمانی که مرحوم دکتر کارولوکس به کار در این زمینه پرداخت. از آن دانشگاه تهران به طور مداوم در حال پیشرفت و توسعه فعالیت‌ها در حوزه مصنوعی مصنوعی بوده است، به طوری که این فناوری از یک فناوری صرف به یک نیروی تمدن ساز تبدیل می‌شود. دانشگاه تهران با توجه به تعداد بالای استادان و مشاهده بین‌رشته‌های خود، از این قابلیت بهره‌برداری می‌کند. این دانشگاه در همکاری با دانشکده روانشناسی و تربیتی، در حوزه علوم شناختی و پروژه‌های مغزی را اجرا کرده است.

او بیان کرد: از جمله این پروژه‌ها می‌توانم به بازی‌های شناختی اشاره کنم که به بیماری‌های غربالگری و مغزی کمک می‌کنند. این بازی‌ها، که به عنوان «بازی‌های جدی» شناخته می‌شوند، می‌توانند در تشخیص زودهنگام اختلالات اوتیسم موثر باشند. علاوه بر این، دانشگاه در حوزه پزشکی نیز فعالیت‌های تخصصی دارد. استفاده از هوش مصنوعی در تشخیص بیماری‌هایی مانند پارکینسون و سرطان، و همچنین توسعه سیستم‌های پزشکی شخصی، از جمله کارهای این دانشگاه است. این سیستم‌ها می‌توانند به طور مداوم ضربان قلب، فشار خون و قند خون افراد را بررسی کنند و به آنها توصیه‌های لازم را ارائه دهند.

مرادی اظهار کرد: بسیاری از پروژه‌ها به مرحله عملیاتی و تجاری رسیده‌اند. به عنوان مثال، در زمینه سرطان و سیستم‌های پزشکی، برخی از آنها به طور کامل تجاری سازی شده‌اند. بازی‌های شناختی نیز بخشی از آنها به محصول تبدیل می‌شوند، در حالی که برخی دیگر هنوز در مراحل تحقیقاتی قرار دارند. به طور کلی، دانشگاه تهران از ۱۵ سال پیش فعالیت‌های خود را در این زمینه آغاز کرده و اکنون به عنوان یکی از پیشگامان‌های مصنوعی و نوآوران‌ بین‌رشته‌ای در ایران شناخته می‌شود. پیشرفت‌های مصنوعی در دانشگاه تهران از تشخیص پلاک مرغ تا بهینه سازی در دانشگاه تهران، پروژه‌های متعددی در زمینه‌های مصنوعی مصنوعی در حال اجرا هستند که به بهبود کارایی و امنیت در حوزه‌های مختلف کمک می‌کنند.

او گفت: یکی از این پروژه‌ها شامل تشخیص پلاک خودرو‌ها است که منجر به شناسایی خودرو‌های خطرناک می‌شود و در یافتن خودرو‌های گمشده کمک می‌کند. این فناوری به کاربران امکان می‌دهد تا به راحتی پلاک‌ها را شناسایی کنند و در واقع از آن بهره ببرند. همچنین، دانشگاه تهران با همکاری یکی از مؤسسات خود، به بهینه سازی گمرکی پرداخته و به روند گمرکات کمک می‌کند. این سیستم جدید اطلاعات را به طور خلاصه جمع آوری و مدیریت می‌کند و به جستجوی هوشمند کمک می‌کند تا کاربران به راحتی اطلاعات مورد نیاز خود را پیدا کنند.

معاون پژوهش و فناوری دانشگاه تهران بیان کرد: در حوزه کشاورزی، دانشگاه تهران با همکاری مؤسسات مختلف مرغ، به بهینه سازی پرورش گوشتی پرداخته است. این پروژه به کشاورزان کمک می‌کند تا با استفاده از فناوری‌های مصنوعی، وضعیت‌ها را به دقت زیر نظر داشته باشند و محیطی مناسب برای تولید آنها داشته باشند. این فناوری به کشاورزان این امکان را می‌دهد که به راحتی از وضعیت هر یک از آنها مطمئن شوند و بهینه سازی‌های لازم را انجام دهند. در زمینه تشخیص کیفیت مواد غذایی، پروژه‌هایی اجرا شده است که به تشخیص کیفیت محصولات مانند زردچوبه و سایر ادویه‌ها می‌پردازند.

او ادامه داد: این فناوری‌ها می‌توانند به بهبود کیفیت غذا و سلامت جامعه کمک کنند. علاوه بر این، دانشگاه تهران در حوزه پژوهش‌های دارویی نیز فعال است. استفاده از هوش مصنوعی می‌تواند زمان و هزینه‌های تولید دارو را کاهش دهد. به عنوان مثال، با استفاده از این، فرآیند‌های تست دارو می‌توانند به یک‌سوم تا یک‌چهارم زمان و هزینه معمول خود کاهش یابند. این دانشگاه همچنین به دلایل ارتباطات بین‌رشته‌ای، دسترسی در همکاری با رشته‌های مختلف دارد. گروه‌های هوش مصنوعی با دانشکده‌های روانشناسی، پزشکی و هنر‌های زیبا می‌توانند تا بهینه‌سازی‌های لازم را در طراحی ساختمان‌ها، مصرف انرژی و زیبایی‌شناسی انجام دهند.

مرادی تصریح کرد: یکی از پروژه‌های جالب دیگر، استفاده از هوش مصنوعی برای خلاصه‌سازی لغت‌نامه‌ها است. به عنوان مثال، لغت نامه دهخدا که نگارش آن سال‌ها طول کشیده است، با کمک هوش مصنوعی به سرعت و با هزینه کمتر قابل استفاده می‌شود. پیش‌بینی می‌شود که این پروژه زمان لازم برای تهیه لغت‌نامه را به یک سال برساند، امید است که با حمایت نهاد‌های مختلف، این پروژه‌ها در سال‌های آینده به مرحله اجرا برسد به توسعه فناوری و فرهنگ کشور کمک کند. دانشگاه تهران با تمام توان در حال تلاش برای پیشبرد این هدف ملی است.

شکاف میان دانشگاه و صنعت در حوزه هوش مصنوعی/ ایران در بین ۱۰ کشور پیشرو