باشگاه خبرنگاران جوان - سومین روز از این جشنواره پنجشنبه(۱۳ شهریورماه) با اختصاص به موسیقی شرق و جنوب خراسان در بخش موسیقی نواحی با حضور حمیدرضا اردلان دبیر جشنواره و اسحاق شکری مدیرعامل انجمن موسیقی ایران و دبیر اجرایی جشنواره و داوران این بخش در تالار رودکی برگزار شد.

در این روز نوازندگان و خوانندگان خراسانی با نوازندگی دوتار، دایره، دهل و آواز در حضور هیات داوران همچون محمدفاروق درپور، حسین دامن پاک، غفور محمدزاده و اسفندیار تخم‌کار به روی صحنه رفتند و رپرتوار منطقه خود را اجرا کردند.

در حاشیه داوری‌های روز سوم اسفندیار تخم‌کار عضو هیات داوری هجدهمین جشنواره ملی موسیقی جوان‌ با اشاره به نقش بسزای جشنواره در تداوم موسیقی اقوام اظهارداشت: هجدهمین دوره جشنواره در حال برگزاری است و تا امروز توانسته استعدادهای زیادی از سراسر کشور را شناسایی کند.

این استاد موسیقی خراسان افزود: جشنواره ملی موسیقی جوان یکی از بزرگترین جشنواره‌های ایران است که چراغ موسیقی را روشن نگاه داشته و به موسیقی اقوام تداوم بخشیده است.

جشنواره موسیقی جوان بستر مناسبی برای رقابت جوانان

تخم‌کار ضمن مثبت ارزیابی کردن روند جشنواره توضیح داد: موسیقی اقوام ایرانی هزاران سال نسل به نسل و سینه به سینه انتقال پیدا کرده تا به امروز رسیده و اکنون نوجوانان و جوانانی که این نغمات را آموخته‌اند، بستر مناسبی مانند جشنواره ملی موسیقی جوان را در اختیار دارند که رقابت کنند، مورد تشویق قرار بگیرند، دیده شوند و تکنیک‌ها و توانایی‌هایشان رشد پیدا کند.

وی افزود: از نشانه‌های موثر بودن جشنواره می‌توان به تعداد شرکت‌کنندگانش اشاره کرد. مثلا در این دوره حدود یک‌هزار و ۷۰۰ نفر در جشنواره شرکت کرده‌اند و ۸۸ نفر از اساتید شناخته شده و مجرب موسیقی کلاسیک و موسیقی اقوام، داوری آثار را برعهده دارند. همین توجه ویژه، گویای نقش و اهمیت جشنواره‌ای با حضور استعدادهای جوان است.

این نوازنده و سازنده ساز دوتار بیان کرد: با تمام ویژگی‌های مثبتی که جشنواره دارد و با وجود میل و علاقه نوجوانان و جوانان برای شرکت در این جشنواره، کاستی‌ها و گلایه‌هایی هست که باید به آنها توجه شود. هر سال علاقه‌مندان، مشتاقانه برگزاری جشنواره و نحوه شرکت در آن را پرس و جو می‌کنند اما همیشه گلایه‌هایی دارند که کاملا درست و حائز اهمیت است.

کمبود امکانات باعث عدم حضور برخی استعدادها در جشنواره شده

تخم‌کار اظهارداشت: کمبود امکانات سبب شده به بخش استعدادیابی جشنواره لطمه وارد شود چون تمامی افراد مستعد و توانمند، امکان حضور در جشنواره را ندارند. جوانان روستاها و مناطق دورافتاده نمی‌توانند به جشنواره بیایند و آنهایی که در جشنواره شرکت می‌کنند، به زحمت خودشان را به اجراها می‌رسانند. این شرکت‌کنندگان که بسیاری از آنها کم سن و نوجوان هستند، به دلیل نداشتن محل اسکان، باید به هر ترتیبی از شهر خودشان به تهران سفر کنند که ساعاتی قبل از اجرا در تهران باشند. معمولا امکان استراحت و تجدید قوا ندارند. در واقع کمبود امکانات کافی برای سفر و اسکان شرکت‌کنندگان در جشنواره باعث می‌شود برخی از استعدادهای خوب و درخشان امکان حضور در جشنواره را نداشته باشند.

داور جشنواره ملی موسیقی جوان اظهار امیدواری کرد که روزی این جشنواره مانند تمامی جشنواره‌های اصولی و استاندارد دنیا، امکانات لازم برای سفر و اقامت شرکت‌کنندگانش را فراهم کند.

تخم‌کار گفت: جشنواره ملی جوان باید بتواند هتلی در اختیار مهمانانش قرار بدهد که بعد از استراحت و تجدید قوا، روی صحنه بروند. همچنین خوب است که فرصتی فراهم شود برای اینکه شرکت‌کنندگان باهم تعامل کنند و بیشتر همدیگر را بشناسند و تبادل نظر داشته باشند.

امروز در چهارمین روز از هجدهمین جشنواره ملی موسیقی جوان جوانان و نوجوانان کردستانی با سازهای دف، دیوان، نرمه‌نی، دوزله، شمشال، ضرب و همچنین خوانندگان این منطقه روی صحنه می‌روند تا داوران این بخش همچون مسعود مرادی،علیرضا غوثی، سیدعلاءالدین یاسینی، سیدعطاالله سلامیه، مهدی احمدی و منصور بهرام بیگی اجراهای آنان را داوری کنند.

فرهنگ‌نامه موسیقی تربت جام از جشنواره موسیقی جوان کلید خورد

غفور محمدزاده خواننده، نوازنده، پژوهشگر موسیقی شرق و جنوب خراسان که یکی از شرکت‌کننده جشنواره موسیقی جوان در سال ۷۶ بود چند سالی است که در مقام داور در این جشنواره حضور دارد.

محمدزاده با اشاره به برگزاری هفده دوره گذشته جشنواره ملی موسیقی جوان و تأثیر آن بر جریان موسیقی اظهارداشت: تجربه حضور در جشنواره را داشته‌ام. در سال ۱۳۷۶ در حاشیه جشنواره موسیقی فجر، جشنواره موسیقی جوان نیز برگزار شد که البته مانند امروز ساماندهی‌شده نبود اما همان حضور باعث شد حرکت بزرگی در زندگی هنری‌ام شکل بگیرد.

وی گفت: به همین واسطه پژوهشی در خصوص موسیقی شرق خراسان، تربت‌جام، تایباد و شهرهای اطراف انجام دادم که نتیجه آن تدوین فرهنگنامه موسیقی تربت‌جام در ۶۳۸ صفحه بود؛ اثری که انگیزه اولیه‌اش از جشنواره موسیقی جوان در من شکل گرفت.

محمدزاده افزود: جشنواره امروز برای نسل جدید می‌تواند بسیار مفید باشد و باعث می‌شود جوانان به سمت یادگیری صحیح موسیقی مقامی در حوزه خوانندگی و نوازندگی گرایش پیدا کنند. این روند رقابت سالمی ایجاد می‌کند که ارزشمند است و باعث رشد سطح کار شرکت‌کنندگان در هر دوره نسبت به سال قبل می‌شود.

داور بخش موسیقی شرق و جنوب خراسان بیان کرد: این جریان موجب پویایی و زنده ماندن موسیقی مقامی خواهد شد. تجربه من نشان داده موسیقی شرق خراسان به‌ واسطه این جشنواره بیش از گذشته مورد توجه قرار گرفته و هنرمندان جوان در رده‌های سنی مختلف علاقه‌مند به حضور در این رقابت‌ها هستند.

شرکت‌کنندگان پیشین جشنواره جوان به درجه استادی رسیده‌اند

محمدزاده با تأکید بر نقش جشنواره جوان در استعدادیابی نسل تازه اظهارداشت: نسلی که امروز موسیقی اجرا می‌کند، همچون نسل‌های گذشته، بخشی از همان جوانانی هستند که روزی در جشنواره موسیقی جوان شرکت کرده بودند. بسیاری از شرکت‌کنندگان دوره‌های پیشین به درجه استادی رسیده‌اند و پرچم‌دار موسیقی مناطق خود شده‌اند. این جشنواره بستری برای دیده شدن استعدادهای خدادادی است. با این حال، در کنار انتخاب برگزیدگان باید حمایت‌های جدی‌تری صورت گیرد تا برگزیدگان بتوانند در اجراها یا جشنواره‌های بین‌المللی حضور یابند و تأثیرگذاری جشنواره بیشتر شود.

وی با اشاره به سطح آثار جشنواره ملی جوان گفت: کیفیت آثار نسبت به سال‌های گذشته رشد کرده است. در داوری‌ها، ملاک‌هایی همچون اصالت، نوآوری و معیارهای مشابه سنجیده می‌شود که همگی به ارتقای کارها کمک می‌کند. شرکت‌کننده‌ای که امسال موفق به کسب رتبه نمی‌شود، قطعاً تلاش می‌کند در سال‌های بعد با کوشش بیشتر کیفیت آثار خود را افزایش دهد.

معرفی موسیقی نواحی توسط جشنواره ملی موسیقی جوان

محمدزاده درباره نقش جشنواره موسیقی جوان در موسیقی نواحی نیز توضیح داد: با وجود این تصور که جوانان با موسیقی نواحی ارتباط ندارند، در خراسان خوشبختانه شاهد توجه خوبی هستیم. جشنواره باعث شد حتی جوانان در مناطق دورافتاده و فاقد دسترسی به اینترنت بتوانند با کمک دیگران آثار خود را ارسال کنند و دیده شوند. این اتفاق نه‌ تنها به معرفی هنرمندان نوپا کمک کرد بلکه باعث شد موسیقی نواحی بین هنرمندان مختلف شناخته و زمینه همکاری‌ها فراهم شود.

وی درباره اهمیت گروه‌های سنی جشنواره موسیقی جوان گفت: جشنواره موسیقی جوان در سه گروه سنی الف، ب و ج برگزار می‌شود. گروه سنی ج که به بزرگسالان نزدیک‌تر است، اهمیت ویژه‌ای دارد و داوری آثار آن جدی‌تر انجام می‌شود. اما در موسیقی خراسان در گروه‌های ب و ج شرکت‌کننده نداشته‌ایم که می‌تواند یک آسیب باشد و نیاز به آسیب‌شناسی دارد. متأسفانه برخی خوانندگان نسل جدید به سمت بخش‌های آسان‌تر موسیقی رفته و از موسیقی سنتی خود فاصله گرفته‌اند که زنگ خطری جدی است.

این پژوهشگر و داور جشنواره موسیقی جوان با بیان اینکه بهره‌مندی از تجربیات سال‌های گذشته بخش مهمی از روند جشنواره است، افزود: سه دوره است که داور جشنواره هستم. در دوره‌های پیشین پس از پایان جشنواره نکاتی را که به صورت تکرارشونده در گروه‌های سنی مختلف دیده بودم برای آقای دکتر اردلان ارسال کردم. همین باعث شد در برخی مولفه‌های مواد امتحانی بازنگری شود و اتفاقات مثبتی رخ دهد. همچنین هر سال جلسات مشورتی برای بررسی مواد امتحانی و سایر مسائل برگزار می‌شود.

محمدزاده گفت: برای ما که در موسیقی نواحی فعال هستیم روشن‌تر است که کدام بخش‌ها مورد توجه یا غفلت قرار گرفته و همین موضوع مسیر کار را مشخص می‌کند. تعامل میان برگزارکنندگان، داوران و شرکت‌کنندگان بسیار ارزشمند است. امیدوارم این ارتباط در سال‌های آینده نیز ادامه پیدا کند تا نقاط ضعف در اجرا، خوانندگی یا نوازندگی جوانان با همدلی و همراهی برطرف شود.

هجدهمین جشنواره ملی موسیقی جوان توسط انجمن موسیقی ایران و با حمایت دفتر موسیقی و معاونت امور هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ۱۱ تا ۲۶ شهریور ماه در تالار رودکی تهران در حال برگزاری است.

منبع: روابط عمومی جشنواره

مجموعه مستند «ماجرا» با عنوان «وقتی چراغ‌ها خاموش نشدند»